Göcek Taşbaşı mezarlığını solunda bırakıp tepeyi aştıktan 100 metre kadar geçince koca bir meşe ağacı dikkatinizi çeker. Görkemli bir gövde ve dallarını yola doğru uzatmıştır. Muhteşem ağacı her görüşümde, dedem Osman Demir’i ve çocukluğumu anımsarım. 1956 - 1957 yılları 6-7 yaşlarındayım. Ayağımda çarık ya var yada yok. Tarlalarda sararmış buğday ve arpalarla doludur. Hasat zamanı. Ekinler biçilmeye başlanmış, yaylaya göç hazılırlıkları da hızlanmıştır. Keçiler koyunlar doğumlarını tamamlamış, yavruları artık yola gelmiştir. Her evde çoluk çocuk dolu ama daha küçüktürler, Dedemin 8-9 babamın üç al sana 11 sıpa (Dedem öyle derdi). Keçi ve davarlar bir yandan güdülecek, bakılacak, beslenecek. İş çok, para yok. Göcek’te Devletin bir Krom Maden şirketi (Etibank) kurulacağı söylentileri dolaşmaktadır. Çocuklarının en büyüğü Babam Mehmet Demir duvarcı olarak Türk Maden Şirketinde işe başlamıştır. Dedemlere ve Taşbaşılı yörüklere fazla yardımı olamaz.
Ekinlerin biçimi için Emin Onbaşının tarlaları, ekinleri, köyün yaşlısı genci, kadını gelini el birliği ile biçilmiş, toplanmış. Harman yerine yığılmış. Sıra Osman Demir’in ekinlerine gelmiştir. Tüm köy halkı sabah koca meşe ağacının altında toplanır. Hep birlikte orak sesleri arasında ekinler biçilmeye başlanır. Akşama Sarıbelen Ekini bitecek, bir gün sonra aşağıda Sertlerin tarlasına geçilecektir. O günlerde bu günkü gibi traktör, biçer döver yok. Aleme yani yevmiyeli işçi arasan yok, olsa da para da yok.
Hacı Bayram-ı Veli'nin imece usulü yani hasadı bütün köylülerin katılımı ile ortaklaşa biçme, toplama yöntemi hemen hemen tek çözümdür. Anadolu'da bugün bile hala uygulanmaktadır.
İmece toplumsal dayanışmanın en güzel örneklerinden biridir. İmece usulünü devlette bir çok kez uygulamıştır. Göcek yolları imece ile yapılmıştır. Rahmetli Şerif Ugan Amcam anlatırdı. Parası olmadığı için haftanın iki günü yol açılmasında karşılıksız çalışırmış. Parası olanlar para, olmayanlarda bedenen yol yapımına gittiklerini ben de anımsarım.
Aslında düğünlerde de el birliği ile yemek yapmak, düğün evine el vermekte bir nevi imecedir. Günümüzde de özellikle kırsalda uygulanmaktadır. Takı da yeni yuva kuranlara bir destek bir imece değil mi? “Az veren candan çok veren maldan” ata sözü imecenin bir başka şekli değilimidir?
Askere gönderirken de yapılan maddi ve manevi yardımlarda toplumumuzun alkışlanacak imecelerinin diğer bir örneğidir.
Göcek Kültür ve Turizm Derneği öncülüğünde, Belediyelerimizin ve yardımseverlerimizin katkılarıyla 20 yıldır yapılan Göcek Göçü, Yörük Göçü diye bilinen Göcek Gürsu Pırnaz Yayla Yürüyüşünün 21. yapılacak. Geçtiğimiz yıllarda Haziran ayının üçüncü haftasında yapılan yayla yürüyüşü bu sene Kurban Bayramına denk gelmesi nedeniyle 09-14 Haziran günleri arasında yapılacak. 9 Haziran Dalaman, 10 Haziran Göcek’te hazırlıklar, şenlikler yapılıp 11 Haziran Salı sabahı yürüyüş Göcek Zeynebim Kafe Restorant önünden başlatılacak. Yüz yıllardır dedelerimizin yaşadığı bu güzel yaşamsal ve kültürel etkinliği gelecek nesillere taşımak ve unutturmamak için sizlerinde el vermesi bizi mutlu eder. Ne demiştik az veren candan çok beren maldan.
Doğa severler başta olmak üzere, Teke Yöresinin, Batı Toros Dağlarının gizemli alanlarını gezmek görmek isteyenleri aramızda görmek isteriz. Göcek’in sadece denizden, adalardan ibaret olmadığını Yörük yaşamı, Türkmen Kültürüyle de ülkemize, dünyaya gösterelim.
Ekonomik zorluklar çıkmazlar nedeniyle Devletimiz yani Hükümet Tasarruf tedbirleri tebliğini geçtiğimiz günlerde yayınladı. Belediyelerin destekleri kısıtlı olunca bizde halkımıza, dostlarımıza güvenerek yola çıktık. Yüzyıllardır toplumsal dayanışma kültürü, imece ile bu etkinliğimizi başaracağız. Başta Muğla Belediyemiz olmak üzere tüm kurum ve kuruluşlara, yardımsever halkımıza şimdiden Yörükler ve Yürütme Komitesi adına teşekkür ederiz.
Kurban Bayramı öncesi yayla yolları çiçekleriyle, kuşlarıyla, çamları ve muhteşem doğasıyla kendinizi daha sağlıklı mutlu hissedecek, kullandığınız ilaçların sayısını da azaltacaktır. Haydin yaylaya yürüyelim Batı Toroslarının bu muhteşem yörük yürüyüşünde bir şekilde yer alalım. Her bir yürüyüş yeni bir heyecan. Yeni dostluklar, yeni mutluluklar için imecemize madden ve manen katkı bekliyoruz.
Dr Nurettin Demir
Göcek
30.05.2024
YORUMLAR