Pırnaz Yaylası, benim doğduğum yer. Burdur ili Gölhisar ilçesi Elmalıyurt köyünün tarihi adı. Menteşe Beyliği’nin de 29 kazasından biriydi. Deli Pazarı ile ünlüydü. Benim doğduğum yıllarda, 1953 öncesi, Muğla Fethiye sınırları içinde yer alırmış. Hani insanı doğduğu topraklar çekermiş ya, bende ülke tarımına katkıda bulunmak amacıyla bu sene kuru fasulye yetiştirmeye karar verdim. Koca Anadolu yeterince kuru fasülye yetiştiremeyince başta Kanada olmak üzere Arjantin ve Meksika’dan fasulye ithal ediyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığı son iki yılda fasulye üretiminde rekorlardan söz etse de yıllık üretimin 300 bin ton dolaylarında olduğunu açıkladılar. Doğal olarak ülke tüketimine yetmediği için de ithal ediliyor. Ülke topraklarının üçte biri ekilmezse sonuçlar, gerçekler rekor kelimeleriyle gizlenemiyor.
Geçen hafta Haziran başında 10 dönüm kadar ektiğim fasulye tarlasına gittim. Otlar sarmış. Muhtar İbrahim Ertüzün’den çalışacak işçi bulmaları için yardım istedim. Sonunda ancak bir kadın işçi bulabildi. Bu iktidar ne yazık ki son 20 yılda halkı üretimden uzaklaştırdı. Tembelliğe alıştırdı. Ot ilacı atın söylemlerine de kulak tıkadığımdan, kayınbiraderim Aydın Taşkın ile Göcek’ten getirdiğim işçilerle birlikte 5 kişi olduk. Ne zormuş ot yolmak. İki gün süren çapa sırasında Anadolu’nun ürettiği bütün fasulye türküleri gönlümden geçti; Eyvah eyvah, bu fasulye 7,5 lira, Ak fasulye pişirdim vb…
Belim dizlerim epey ağrıdılar. Hamlık ne zor. Ensem güneşten kızardı, karardı. Sonunda iki günde tarlanın yabani otlarını temizledik. Zor iş çiftçilik. Üretenlerin hakları ödenmez.
“Gelelim fasulyenin faydalarına”. Aslında bu cümlenin iki ana anlamı var. Birincisi atasözü niteliğinde bir deyim. Sohbetin başındaki konuşmayı bitirmek, kestirmek amaçlı bir deyimdir. Her şeyi bırakalım daha derin konularımız var. Ona gelelim. Kısacası asıl konuya geçelim. Ya da konuyu değiştirelim, sadede gelelim gibi bir söylem.
İkincisi ise yeşil olsun kuru olsun fasulyenin beslenme açısından yararları. Güney Amerika'dan ülkemize gelse de Anadolu insanının temel yiyeceklerinden. Hele günümüzde etin kilosunun 200 TL’yi geçmesiyle önemi bir kat daha arttı. Kuruyu sevmeyen var mı? Sanırım yüzdeye vursak çok azdır. Başta temel besin kaynağımız protein olmak üzere epey açığımızı kapatır. İster sevin ister burun kıvırın ben yine de yararlarını sıralayayım da görün fasulyenin nimetlerini.
Taze fasulye protein dışında, A, B1, B2 ve C vitaminleri açısından zengin bir besin kaynağıdır. Ayrıca fasulye folik asit, potasyum içermektedir. Kötü kolesterolün (LDL) düşmesinde yardımcıdır. Taze fasulye antioksidan özelliğine de sahiptir. Yani vücut direncini arttırmaya katkı sağlar.
Akdeniz mutfağının ana yiyeceklerinden olan fasulyenin hazmedilebilirlik oranı % 84 dolaylarındadır. Fasulye tanelerinde bulunan ‘phasol’ ve ‘phaseolin’ maddelerinin şeker hastalığında kullanılan insülin özelliğindedir. Bu yüzden kandaki şeker miktarının düşürülmesinde yararlıdır. Şeker hastalarına önerilebilecek yemeklerin başında gelir. Düşük kalorilidir, kolesterol içermez ve lif içeriği çok yüksektir. O nedenle zayıflamayı, diyet yapmayı düşünenlere de önerilir.
Hatta bir atasözü daha var; “kendini fasulye gibi nimetten saymak”. Bu söz de fasulyenin ne kadar yararlı ve önemli olduğunu bize göstermektedir. Biz yine de yararlarını anlatmaya devam edelim.
Böbrekleri güçlendirerek böbrek kumu ve taşlarını dökmeye yardım ettiği yazılır. Taze fasulyenin yaşlanma etkilerine karşı koyabilen yapısıyla vücudu onarma ve yenileme özelliği de bulunmaktadır. Ayrıca vücudu güçlendirmekte, pankreas bezinin doğru çalışmasına yardımcı olur ve kalp sağlığı içinde önerilmektedir. Yaşlandıkça artan kalp ritim bozukluklarını önlemek, kalp ritminin düzenli olmasına yardımcı olmaktadır. Karaciğer yağlanmasının önlenmesinde, yetmezliği olanlara da oldukça faydalıdır. Nar ekşili kuru fasulye piyazına ne dersiniz? Bu günlerde kurban kesemeyenlerin hatta kesenlerin de en sağlıklı yiyeceklerinden biri olan fasulye yemek çeşitlerini sofralarımızdan eksik etmeyelim. Bayramınız kutlu olsun.
11.07.2022
Göcek
YORUMLAR