Keşmir'de Safran Çayı

Dr. Nurettin Demir drnurettindemir@gmail.com

Keşmir’de Safran Çayı

Sıkılmadıysanız Kuzey Hindistan - Himalayalar gezimizi anlatmaya, sizlerle paylaşmaya devam ediyorum. Gerçekten bu yaşıma kadar gezdiğim birçok ülke oldu. Birçok ilginç, güzel yerler gördüm. Benim çocukluğumu geçirdiğim Göcek gibi pek az yer görmüştüm. Ama Keşmir gezisi hem çok güzel hem de her anı çok heyecanlıydı.

Ünlü filmlerin çekildiği Hotel The Kargil otelinden 11 Temmuz sabahı ayrıldık. İçinden geçen nehirde Suru Vadi - rafting yapılıyormuş. Raftingçiler için epey popülermiş. 

Vadiler dağlar derken benim için ilginç bir yerde mola verdik. Küçük bir kafe-restoran; bahçesinde dondurulmuş, burnuna zincir takılmış iri bir keçi - dana arası siyah bir hayvan. Meğer bizim bulmacalarda kelime olarak sıkça karşılaştığımız “yak” imiş. Sonraları uzaktan da olsa canlılarını gördüm.

Çaylarımızı içtikten sonra devam ediyoruz. Ülkemizdeki Peri Bacaları gibi Kargil - Leh arasında yer alan Lamayuru’da da çok ilginç doğa harikası yapıları gördük. Sanki aya gelmiş gibiydik. Ayda ilk yürüyen Armstrong ve Aldrin gibi inip yürüyüş yapasım geldi. 

ShivRam’ın anlata anlata bitiremediği 1000 yıllık, Alchi Choskhor’a öğleyin geldik. UNESCO tarafından koruma altına alınmış. 

Alchi Manastırı (Alchi Gompa), Ladakh Birliği Leh Bölgesi'ndeki Alchi köyünde bulunan bir tapınak manastır kompleksi olarak bilinen bir Tibet Budist manastırıymış.

ShivRam’a göre “Alchi Manastırı, tarihi önemi nedeniyle bugün bile ziyaret edilmekte ve büyük oranda değer görmektedir. MS 958 ve 1055'ten inşa edilmiş, onunla ilgili birçok hikaye var. Bir efsaneye göre, Guge Kralı Yeshe, Budizm'in sözünü Himalaya bölgesinde yaymak istedi. Bunun için 21 âlim atadı ve onlara dolaşmalarını söyledi. Ancak sert hava koşulları nedeniyle, bu bilim adamlarının çoğu Himalayaların zirvelerine ulaşamadan yere yığıldı. Rinchen Zangpo ile sadece ikisi hayatta kaldı. Böylece, bu ikisinin bölgede 108 manastır inşa ettiği ve Alchi Manastırı dahil olmak üzere birkaçının hayatta kaldığı sanılmaktadır.

Alchi Manastırı üç ana yapı halinde inşa edilmiştir. Bunlara Dukhang, Sum Tsek ve Manjushri tapınağı denir.

Basitçe toplantı salonu olarak bilinen Dukhang, bu manastırın korunmuş en büyük,  en eski bölümüdür. Buradaki duvarlar yıllar önce Buda ve tanrıçaların farklı formlarıyla boyanmıştır.

Daha sonra, Sum Tsek üç katlı bir tapınaktır ve esas olarak dört kollu büyük Bodhisattva heykeliyle ünlüdür. Bu eser tek başına tapınağın iki katını kaplar. Maitreya Buda heykeli, beyaz Avalokiteshvara ve Manjushri heykelleriyle birlikte zemin katta yer almaktadır.

Manjushri tapınağı, Jampe Lhakhang adıyla da bilinir. Burada da Rinchen Tsangpo'nun heykeline ve tablosuna tanık olacaksınız. Ne yazık ki, Alchi Manastırı'nın tarihini gösteren hiçbir kanıt yoktur.”

Daha sonra 200 yıllık Likir Gompa’ya geldik. Likhir manastırı, görmeye değer bir manzara olan Gautam Buda'nın büyük heykellerinden birine ev sahipliği yapıyor

Manastır epey yükseklerde olduğu için gezi arkadaşımız Bora Karadağ “yetti gari” deyip köyün içinde Safranlı çayı içerek Temple (Tapınak) severleri bekledi. 

Geçen yazımda Safran çayından söz edeceğimi söylemiştim. Safran gerçekten Keşmir-Ladakh bölgesinde çok tüketiliyor. Sanıyorum onun için o yöre insanlarının gözleri çakmak çakmak?

Göz sağlığını destekleyerek sarı nokta gibi problemlere iyi gelebilen safran çayı, özellikle karaciğer dostu olmasıyla tanınan bir içecektir. Karaciğer yağlanmasına ve hastalıklarını önemli ölçüde azaltabilen safran çayı, damar tıkanıklığı problemine de iyi gelir. Dolayısıyla safran çayının; beyin, kalp ve damar hastalıklarının oluşma riskini minimum seviyeye indirdiği belirtilebilir. Şifalı yönleri ile birçok hastalığın tedavisinde kullanılabilen safran çayının iyi geldiği diğer rahatsızlıklar ise şu şekildedir:

Cilt sağlığını destekleyebilen safran çayı, siyah nokta, egzema ve akne gibi problemlerin giderilmesine yardımcı olur.

Kalp spazmı riskini minimum seviyeye indirdiği söylenir. İdrar yolları enfeksiyonları, depresyon tedavisinde yardımcı olur. İyi bir antioksidandır Kanserden korunmada önemi vardır. Hazımsızlıkta mide bulantı yanmalarına iyi gelir. 

Çay yapımı kolaydır. 6-7 yaprak safran bitkisi ve kaynamış suda 10 dakika demlendirip süzülüyor. Zencefil, bal, zerdeçal ekleyenlerde var.

Yaş ilerledikçe inme, kalp hastalıkları görme sorunları karaciğer yağlanmaları artıyor. Sağlığımıza biraz zaman biraz da para ayırmalıyız. 

Eh akşamüstü Leh’teyiz. Hotel Leh Plaza’ya yerleştik. Haftaya buluşmak üzere… 

21.08.2023
Göcek